Το έτος 2014 ήταν ιδιαίτερα σημαντικό για την ελληνική οικονομία, δεδομένου ότι μετά από μία εξαετία βαθιάς ύφεσης (το αποτέλεσμα της οποίας ήταν η υποχώρηση του ΑΕΠ να υπερβεί το 25%) υπήρξε ανακοπή της συνεχούς πτώσης και καταγραφή θετικού ρυθμού μεταβολής.
Βέβαια, οι συνθήκες οικονομικής ύφεσης που επικράτησαν μέχρι το 2013 και η επιδείνωση των μακροοικονομικών συνθηκών, επηρέασαν άμεσα τη συνολική δραστηριότητα και τα αποτελέσματα των ελληνικών επιχειρήσεων. Στην παρούσα φάση η αγορά διακατέχεται από μεγάλη αβεβαιότητα, οι δε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα τηρούν στάση αναμονής, όσο εκκρεμούν οι διαπραγματεύσεις της Ελλάδας και των δανειστών – εταίρων της.
Αναφορικά με τις επιδόσεις των ελληνικών επιχειρήσεων για το 2014, στη συνέχεια επιχειρείται η αρχική καταγραφή των πρώτων σοβαρών ενδείξεων, βάσει δείγματος εταιρειών με διαθέσιμους ισολογισμούς και των δύο τελευταίων χρήσεων. Στα αρχεία της ICAP Databank υπάρχουν καταχωρημένες 1.043 επιχειρήσεις (εξαιρουμένων τραπεζών-ασφαλειών) με διαθέσιμους δημοσιευμένους ισολογισμούς και των δύο τελευταίων ετών, ώστε να είναι δυνατή η σύγκριση των μεγεθών. Από τις εταιρείες αυτές οι 272 είναι βιομηχανικές, οι 301 εμπορικές, οι 392 εταιρείες παροχής υπηρεσιών και οι λοιπές προέρχονται από τον τουριστικό και κατασκευαστικό κλάδο. Τα μεγέθη των επιχειρήσεων αυτών για το 2014 συγκρίνονται με τα αντίστοιχα μεγέθη των ίδιων ακριβώς επιχειρήσεων για το 2013.
Α. ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΝΟΛΟΥ 1.043 ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
Η βασική εικόνα που προκύπτει από τους ισολογισμούς και τα οικονομικά αποτελέσματα όλων των επιχειρήσεων του δείγματος είναι σαφώς θετική, παρά τις σημαντικές διαφορές που προκύπτουν ανά τομέα δραστηριότητας. Το 2014 καταγράφηκε ανακοπή της συνεχούς πτώσης των πωλήσεων και μεγάλη βελτίωση της κερδοφορίας, η οποία και είχε υποστεί τεράστιες απώλειες τα προηγούμενα έτη.
Από τα ενοποιημένα αποτελέσματα χρήσεως του συνόλου των επιχειρήσεων του δείγματος, προκύπτει εικόνα ανακοπής της φθίνουσας πορείας το τελευταίο έτος, με οριακή αύξηση (0,7%) του συνολικού κύκλου εργασιών, φαινόμενο σαφώς ενθαρρυντικό συγκριτικά με τις συνθήκες συνεχούς υποχώρησης που επικρατούσαν τα προηγούμενα χρόνια, με τις πωλήσεις να ανέρχονται σε €46,15 δισ. το 2014. Ωστόσο, η υπέρβαση του κόστους πωλήσεων ήταν σαφώς εντονότερη (σε σχέση με τις πωλήσεις), γεγονός που οδήγησε και πάλι σε υποχώρηση των μικτών κερδών, κατά 2,8%, στοιχείο ενδεικτικό ότι χρειάζονται ακόμη προσπάθειες προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων.
Παρόλα αυτά, εξαιτίας της σημαντικής υποχώρησης των «λοιπών λειτουργικών εξόδων» και των χρηματοοικονομικών δαπανών στη διάρκεια του έτους, σε επίπεδο λειτουργικού αποτελέσματος καταγράφηκε μεγάλη βελτίωση (+46,5%), γεγονός που αποτέλεσε τον καθοριστικό παράγοντα για την εντυπωσιακή βελτίωση της κερδοφορίας. Πράγματι, το τελικό καθαρό αποτέλεσμα των συγκεκριμένων εταιρειών ήταν θετικό και τα δύο έτη, όμως το 2014 τα κέρδη προ φόρου εκτοξεύθηκαν σε €764 εκατ., έναντι αντίστοιχων κερδών €88,6 εκατ. το 2013. Τέλος, σε επίπεδο κερδών EBITDA καταγράφηκε αύξηση ποσοστού 28,8% το 2014/13.
Όσον αφορά στα στοιχεία Ενεργητικού και Παθητικού των 1.043 επιχειρήσεων, το σύνολο ενεργητικού τους αυξήθηκε κατά 4,2% το 2014/13, ανερχόμενο σε €63,7 δισ. Η μεταβολή αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην έντονη διεύρυνση των διαθεσίμων και την αύξηση της αξίας των καθαρών παγίων. Από την άλλη πλευρά, τα ίδια κεφάλαια διευρύνθηκαν το 2014 κατά 2,6%. Περαιτέρω, σχετικά με τις συνθήκες χρηματοδότησης, βάσει των διαθέσιμων ισολογισμών σημειώνεται διαφοροποίηση, με καταγραφή σημαντικής υποχώρησης (-21,9%) στις βραχυπρόθεσμες οφειλές προς τράπεζες, ενώ ταυτόχρονα σημειώθηκε έντονη αύξηση στο επίπεδο των μεσο-μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων, κατά 18,4% (φαινόμενο που ενδεχομένως παραπέμπει σε διαδικασίες ρυθμίσεων δανείων, ή αντικατάστασης βραχυπρόθεσμων με μακροπρόθεσμα). Σχετικά με τους χρηματοοικονομικούς δείκτες, δεδομένης της προαναφερθείσας βελτίωσης της κερδοφορίας, τόσο η αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων όσο και το περιθώριο καθαρού κέρδους κατέγραψαν μεγάλη βελτίωση το τελευταίο έτος, ωστόσο οι τιμές των δεικτών παραμένουν ακόμη περιορισμένες. Επισημαίνεται ακόμη η υποχώρηση του περιθωρίου μικτού κέρδους, από 14,08% το 2013 σε 13,59% το 2014. Παράλληλα, οι δείκτες ρευστότητας εμφάνισαν αισθητή βελτίωση το τελευταίο έτος.
Όσον αφορά τη διάκριση σε κερδοφόρες – ζημιογόνες εταιρείες, από το συνολικό δείγμα των 1.043 εταιρειών προκύπτουν τα εξής:
- 640 εταιρείες (61,4%) ήταν κερδοφόρες, με κέρδη €1.906 εκ. περίπου
- 403 εταιρείες (38,6%) ήταν ζημιογόνες, με ζημίες ύψους €1.142 εκ. περίπου.
Β. ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ
1. Βιομηχανία
Ο τομέας της Βιομηχανίας εμφάνισε το 2014 τις δυσμενέστερες επιδόσεις σε σχέση με τους όλους τους άλλους τομείς, αφού ήταν ο μόνος στον οποίο συνεχίστηκε η πτώση των πωλήσεων και ο μόνος με ζημιογόνα αποτελέσματα το τελευταίο έτος.
Από τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των 272 βιομηχανικών/μεταποιητικών εταιρειών του δείγματος, προκύπτει μείωση των πωλήσεων κατά 2,01% το 2014/13, σε €22,4 δισ. περίπου. Παράλληλα, η αδυναμία συμπίεσης του κόστους στον απαιτούμενο βαθμό επέφερε τη συρρίκνωση των αντίστοιχων μικτών κερδών (-12,4%). Το γεγονός αυτό οδήγησε και πάλι σε καταγραφή αρνητικού λειτουργικού αποτελέσματος, ενώ παρέμεινε ζημιογόνο το τελικό καθαρό αποτέλεσμα, με μόνη διαφορά την υποχώρηση των ζημιών κατά 26,2% το 2014/13, σε €402,1 εκατ. περίπου. Τέλος, τα κέρδη EBITDA του τομέα ήταν αυξημένα κατά 4,8% το 2014 έναντι του προηγουμένου έτους.
Βέβαια πρέπει να επισημανθεί ότι η δυσμενής αυτή εξέλιξη οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό σε συγκεκριμένη βιομηχανία με υψηλές ζημίες, που καθόρισαν και το τελικό αποτέλεσμα του τομέα. Εάν η εν λόγω εταιρεία και μόνο εξαιρεθεί από το δείγμα, τότε το τελικό αποτέλεσμα του τομέα μετατρέπεται σε θετικό στην τελευταία χρήση .
Όσον αφορά την εξέλιξη ορισμένων βασικών μεγεθών του ισολογισμού, παρατηρείται διεύρυνση (κατά 3,2%) της αξίας του συνόλου ενεργητικού το 2014, προερχόμενη αποκλειστικά από την έντονη αύξηση των διαθεσίμων, ενώ όλα τα λοιπά στοιχεία του ενεργητικού σημείωσαν υποχώρηση.
Στα στοιχεία του Παθητικού, διαπιστώνεται αισθητή μείωση των ιδίων κεφαλαίων, κατά 8%. Αναφορικά με τις υποχρεώσεις, οι μεν μεσο-μακροπρόθεσμες ήταν αυξημένες κατά 9,5%, ενώ και οι συνολικές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις διευρύνθηκαν με τον ίδιο περίπου ρυθμό, παρότι οι βραχυπρόθεσμες οφειλές προς τράπεζες υποχώρησαν αισθητά (-7%) το 2014/13.
Σχετικά με τους χρηματοοικονομικούς δείκτες του τομέα της βιομηχανίας, οι δείκτες της αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων και του περιθωρίου καθαρού κέρδους παρέμειναν αρνητικοί το 2014, ενώ το περιθώριο μικτού κέρδους επιδεινώθηκε και διαμορφώθηκε σε 3,76% (η χαμηλή τιμή του δείκτη διαμορφώνεται από το συγκεκριμένο δείγμα εταιρειών με διαθέσιμους ισολογισμούς, ενώ διαχρονικά σε σημαντικά μεγαλύτερο πλήθος εταιρειών ο τομέας καταγράφει εμφανώς υψηλότερο δείκτη – κυμαινόμενο σε διψήφιο ποσοστό).
Εξετάζοντας τη διάκριση μεταξύ κερδοφόρων – ζημιογόνων εταιρειών, από το δείγμα των 272 βιομηχανικών εταιρειών προκύπτουν τα εξής:
- 162 εταιρείες (59,6%) ήταν κερδοφόρες, με κέρδη €399,2 εκ.
- 110 εταιρείες (40,4%) ήταν ζημιογόνες, με ζημίες ύψους €801,3 εκ. περίπου.
2. Εμπόριο
Αντίρροπες ήταν μάλλον οι εξελίξεις κατά το 2014 στον τομέα του εμπορίου, όπου υπήρξε μεν αισθητή αύξηση του κύκλου εργασιών, γεγονός ενδεικτικό της τάσης για σταδιακή ανάκαμψη της ζήτησης στην εγχώρια αγορά, παράλληλα όμως τα κέρδη προ φόρου κατέγραψαν έντονη επιδείνωση συγκριτικά με το προηγούμενο έτος.
Βάσει των αποτελεσμάτων του δείγματος των 301 εμπορικών επιχειρήσεων, κατ΄ αρχήν προκύπτει διεύρυνση των πωλήσεων και των μικτών κερδών, κατά 5,55% και 2,75% αντίστοιχα. Ωστόσο, η δραστική συρρίκνωση των «προμηθειών & λοιπών λειτουργικών εσόδων» είχε καθοριστική επίδραση, αφού το λειτουργικό αποτέλεσμα του τομέα ήταν μειωμένο κατά 64,4% το 2014/13. Οι εξελίξεις αυτές οδήγησαν σε μεγάλη επιδείνωση της κερδοφορίας του τομέα, με τα κέρδη προ φόρου να καταγράφουν πτώση σχεδόν κατά 52% το 2014/13, περιοριζόμενα σε €270,3 εκατ. Τέλος, τα κέρδη EBITDA σημείωσαν αύξηση της τάξης του 11,5% στην τελευταία χρήση.
Θα πρέπει βέβαια να τονισθεί ότι, η σύγκριση «αδικεί» τις επιδόσεις των επιχειρήσεων κατά το τελευταίο έτος, δεδομένου ότι η εμφανιζόμενη υψηλή κερδοφορία των εμπορικών επιχειρήσεων του δείγματος κατά το 2013 οφειλόταν ουσιαστικά σε μεμονωμένη εταιρεία, η οποία κατέγραψε πολύ υψηλά κέρδη στη χρήση αυτή λόγω έκτακτων γεγονότων .
Όσον αφορά στα στοιχεία του Ενεργητικού, διαπιστώνεται αύξηση των συνολικών κεφαλαίων κατά 2,6% το 2014, οφειλόμενη κυρίως στην αντίστοιχη διεύρυνση των διαθεσίμων. Σχετικά με τα στοιχεία του Παθητικού, εντυπωσιακή ήταν η αύξηση (68,4%) των μεσο-μακροπροθέσμων υποχρεώσεων, σε αντίθεση με τις βραχυπρόθεσμες οφειλές προς τράπεζες οι οποίες κατέγραψαν πτώση (-46,7%). Παράλληλα, τα ίδια κεφάλαια σημείωσαν πολύ μικρή αύξηση.
Σχετικά με τους χρηματοοικονομικούς δείκτες του τομέα, επισημαίνεται η έντονη επιδείνωση της αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων και του περιθωρίου καθαρού κέρδους, καθώς και η συμπίεση του περιθωρίου μικτού κέρδους σε 22,81% το 2014, από 23,43% το 2013.
Αναφορικά με τη διάκριση σε κερδοφόρες – ζημιογόνες εταιρείες, από το δείγμα των 301 εμπορικών εταιρειών προκύπτουν τα εξής:
- 191 εταιρείες (63,5%) ήταν κερδοφόρες, με κέρδη €369,2 εκ.
- 110 εταιρείες (36,5%) ήταν ζημιογόνες, με ζημίες ύψους €98,9 εκ.
3. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Στον τομέα των εταιρειών παροχής υπηρεσιών (εκτός Τεχνικών Εταιρειών), με βάση τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα 392 εταιρειών, προκύπτει μεγάλη βελτίωση αποτελεσμάτων για τις συγκεκριμένες εταιρείες. Ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε μόλις κατά 1,9% το 2014, το κόστος όμως διευρύνθηκε έντονα, με συνέπεια τη μείωση του μικτού κέρδους (-4,1%). Παρόλα αυτά, η μεγάλη μείωση των λοιπών λειτουργικών εξόδων και η υποχώρηση των χρηματοοικονομικών δαπανών, είχαν σαν συνέπεια τον υπερ-διπλασιασμό του λειτουργικού αποτελέσματος και την εντυπωσιακή βελτίωση της κερδοφορίας του τομέα. Τα κέρδη προ φόρου εκτινάχθηκαν ανερχόμενα σε €876,7 εκατ. το 2014, έναντι κερδών €90,8 εκατ. της προηγουμένης χρήσεως. Σε επίπεδο κερδών EBITDA σημειώθηκε αύξηση της τάξης του 35%.
Το σύνολο ενεργητικού των εταιρειών του τομέα σημείωσε αύξηση ποσοστού 4,9% το 2014, ενώ όλα τα στοιχεία του ενεργητικού πλην των αποθεμάτων αυξήθηκαν. Σχετικά με τα στοιχεία του Παθητικού, τα ίδια κεφάλαια και οι μεσο-μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις κατέγραψαν αυξήσεις κατά 7% και σχεδόν 18% αντίστοιχα, ενώ οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις σημείωσαν πτώση.
Όσον αφορά τη διάκριση σε κερδοφόρες – ζημιογόνες εταιρείες, από το δείγμα των 392 εταιρειών παροχής υπηρεσιών προκύπτουν τα εξής:
- 248 εταιρείες (63,3%) ήταν κερδοφόρες, με κέρδη €1.109,5 εκ.
- 144 εταιρείες (36,7%) ήταν ζημιογόνες, με ζημίες ύψους €232,8 εκ.
Πηγή: www.epixeiro.gr